Naturalne mydło RareCraft - czy wiesz, jak powstaje?
Wynalezienie mydła, jak wielu różnych epokowych przedmiotów, było zupełnie przypadkowe. To niepozorne zrządzenie losu zmieniło jednak bieg historii i dzisiaj trudno już sobie wyobrazić normalne funkcjonowanie bez tego środka czystości. Obecnie wiemy dokładnie, jak powstaje mydło, dlatego też produkcja jest masowa i bardzo szybka, co nie zawsze jest dobre, bo “wzbogaca” się je w wiele sztucznych środków, które nie mają wiele wspólnego z naturalnym rodowodem mydła. Żeby zawsze wybierać dobrze, powinieneś poznać, jak tworzone jest prawdziwe mydło, bez wątpliwej jakości ulepszaczy. Dowiedz się, na czym polega proces produkcji.
Przypadkowe powstanie mydła - jak to?
Według historyków mydło powstało dawno, bardzo dawno temu - 2500 lat p.n.e. Nie prowadzono żadnych prac mających pomóc w stworzeniu tego środka czystości - wszystko było dziełem przypadku. Mówią o tym źródła historyczne, ale też legendy. Wszystko tropy prowadzą do Sumerów, którzy podczas przygotowywania posiłków zauważyli, że zachodzi dziwna reakcja chemiczna.
Jak to mieli w zwyczaju, przygotowywali mięso nad ogniskiem, myśląc tylko o tym, jaka to czeka ich pyszna strawa. Ale spostrzegli, że tłuszcz, który skapuje z mięsa na popiół przybiera dziwną postać - zamienia się w pieniącą substancję. Zaciekawieni tym Sumerowie szybko się przekonali, że ów połączenie tłuszczu i popiołu ma właściwości czyszczące, zarówno gdy chodzi o brud ciała, jak i plamy na tkaninach.
Pierwsza produkcja mydła - jak wyglądała?
Sumerowie, ale nie tylko oni, bo też Rzymianie, Starożytni Egipcjanie i inne wielkie cywilizacje, zaczęli bardziej masowo i sukcesywnie tworzyć mydła. Oczywiście, nie była to tak wielka produkcja, jak w skali współczesnej, ale poznając tę prostą zasadę działania, wiedzieli już, jak szybko i skutecznie zyskać dostęp do nieocenionego środka czystości. Najczęściej więc do gotującego się tłuszczu zwierzęcego (był to przeważnie łój - wołowy, owczy) lub oliwy z oliwek (jako olej roślinny) dodawali pozyskiwany z popiołu ług. Te składniki były tu absolutnie niezbędne, żeby mogła powstać reakcja alkaliczna - zmydlenie tłuszczów.
Mimo że mydła tworzono dość sprawnie, to początkowo wiele z nich miało formę daleką od ideału - mazistą, galaretowatą konsystencję. Co gorsza, zamiast czyścić, często jeszcze bardziej brudziło, pozostawiając na tkaninie tłuste plamy. Stosowano metodę prób i błędów, zmieniając proporcję substratów, dodając lepsze oleje, a nawet maskujące przykry zapach - olejki eteryczne. Dzięki tym działaniom mydło było lepsze jakościowo, zyskując formę twardej kostki.
Mydło - czysta chemia
Żeby zrozumieć, jak powstaje mydło, musimy zaznajomić się z podstawową wiedzą chemiczną. Tłuszcze - zwierzęce i roślinne to estry gliceryny i wyższych kwasów tłuszczowych. Te drugie dzielimy na nasycone występujące najczęściej w tłuszczach zwierzęcych oraz nienasycone, wśród których wyróżniamy kwasy z wiązaniami pojedynczymi i wiązaniami podwójnymi (te przeważnie występują w olejach roślinnych). Aby mogło powstać mydło, niezbędny jest proces zmydlania.
Zachodzi podczas reakcji tłuszczu o pH<7 z substancją o odczynie zasadowym (alkalicznym), czyli większym niż pH7. Taką substancją może być wodorotlenek potasu lub sodu. Nie może też tu zabraknąć gliceryny, która działa nawilżająco. Określona struktura chemiczna mydła sprawia, że w jego składzie znajdują cząsteczki rozpuszczalne (grupa hydrofilowa) i nierozpuszczalne w wodzie (część hydrofobowa). Reakcja fizyczna - pocieranie i tarcie - powoduje wytworzenie się piany, która przyśpiesza usuwanie brudu.
Najważniejsze składniki mydła
Wiemy już, jakie składniki są niezbędne do stworzenia mydła - opiszmy je teraz dokładnie.
• Kwas tłuszczowy
Nie może ono istnieć bez kwasu tłuszczowego. Może być różnego rodzaju - zwierzęcego i roślinnego. Przewaga danej substancji ma decydujące znaczenie w kontekście tego, jakie właściwości zyska mydło. Dotyczą wszystkiego, co najważniejsze, stanowiąc o charakterze tego środka czyszczącego - jego twardości, pienistości, czy zawartych w nim składników odżywczych.
Przeważnie wykorzystuje się kwasy tłuszczowe nasycone zwierzęce - kwas stearynowy, palmitynowy, laurynowy. To samo powiemy o tłuszczach nienasyconych roślinnych, do jakich zaliczamy kwas linolowy, oleinowy, rycynolowy. Zapamiętaj, że w gorszych jakościowo mydłach stosuje się tłuszcze odpowiedzialne za powolne pienienie się mydła. To przede wszystkim łój zwierzęcy i olej palmowy. W lepszych używa się bardziej jakościowych składników pochodzenia roślinnego (oliwa z oliwek, masło shea, różne oleje - rycynowy, kokosowy, słonecznikowy itp.).
• Zasada
Kolejnym obowiązkowym składnikiem jest zasada - przeważnie wodorotlenek sodu. Jego właściwości sprawiają, że mydło jest twarde, jak większość dostępnych w sprzedaży kostek. Zamiast tej substancji używa się też czasem wodorotlenku potasu, dzięki któremu mydło jest miękkie i łatwo rozpuszcza się w wodzie.
• Dodatki
Opisane kwasy tłuszczowe i alkalia są absolutnie podstawowe w produkcji mydła, jednak obecnie praktycznie każda kostka to o wiele więcej - pełna różnych dodatków zapachowych, odżywczych, peelingujących i natłuszczających. Żeby mydło zainteresowało potencjalnego klienta, nie może być zwyczajne o standardowym zapachu, powinno zaskakiwać nieoczywistym aromatem. Ciekawym przykładem są mydła RareCraft do brody, które dostępne są z dodatkiem piwa i koniaku.
Żeby uzyskać pożądany kolor, dodaje się do mydła różne substancje jak glinka czerwona, kurkuma, spirulina itp. Jeśli zależy nam na bardziej intensywnym odcieniu, warto używać tlenków. Każdy odpowiada za określony kolor - żółty (tlenek żelaza), zielony (chromu), niebieski (ultramaryny).
Jak wspomnieliśmy też mydła cechują się różnymi właściwościami - peelingującymi, natłuszczającymi i oczyszczającymi.
Pierwsze z nich - peelingujące odpowiadają za usunięcie złuszczonego naskórka, w czym pomogą między innymi takie składniki jak pestki z dyni i moreli, płatki owsiane, sól morska, piasek, korund. Mydła natłuszczające mają zbawienny wpływ na wartości pielęgnacyjne i odżywcze skóry. Najczęściej wykorzystuje się tu oliwę z oliwek, olej kokosowy czy masło shea. Gruntowne i dokładnie oczyszczenie skóry zapewniają takie składniki jak węgiel aktywny, olej rycynowy i różne glinki (zielona, biała, czerwona, niebieska). To mydło szczególnie polecane dla osób, które mają cerę problematyczną - trądzikową i tłustą. Nie tylko absorbują zanieczyszczenia, ale też regulują pracę gruczołów łojowych. W RareCraft sami również wyrabiamy delikatne mydło peelingujące "Szorstka Cytryna".
Szczególną grupę mydeł stanowią specyfiki antybakteryjne, wzbogacone o substancje bakteriobójcze typu triklosan lub triclocarban. Podobne właściwości ma też mydło węglowe, ale należy pamiętać, że nie są to mydła do codziennego stosowania.
Metody tworzenia mydła - co o nich wiemy?
W zdecydowanej większości mydło powstaje w produkcji masowej, co jest zrozumiałe pod względem zwiększonego zapotrzebowania konsumenckiego. Codziennie miliardy ludzi na całym świecie używają go do codziennej higieny, jest to więc niejako produkt pierwszej potrzeby, który zawsze musimy mieć pod ręką.
Wielkie koncerny wykorzystują metodę na ciepło, w czasie której następuje przyspieszony proces zmydlania, dzięki czemu mydło nie musi leżakować - trafia od razu do sprzedaży, dosłownie wprost z taśmy fabrycznej. Uzyskuje się w ten sposób oczyszczone, białe mydło, ponieważ w czasie produkcji gliceryna zostaje całkowicie wytrącona. Jak powstaje? Najpierw następuje zmydlanie, w kolejnym kroku mydło zostaje wydzielone w procesie wysolenia, co pozwala na jego końcową obróbkę.
Możesz być prawie pewien, że mydło, które masz w łazience, powstało podczas metody na ciepło. Pamiętaj jednocześnie, że istnieje inna metoda - na zimno, podczas której proces produkcji jest spokojniejszy i bardziej pieczołowity. Wymaga cierpliwości, stawia się tu na jakość, nie na ilość, dlatego wykorzystywany jest głównie przez małe przedsiębiorstwa, ale też w produkcji domowej.
Głównym działaniem jest tu powolne ogrzewanie tłuszczu powyżej kilku stopni jego temperatury topnienia. Gdy stan ciekły zostaje osiągnięty, przychodzi czas na dodanie wodorotlenków o odczynie zasadowym (alkaliów). Ważne, by je dokładnie wymieszać. Gdy masa zgęstnieje, przelewa się ją do form i pozostawia na około 48 godzin pod przykryciem, aby zapewnić optymalną temperaturę. Po tym czasie można już mydło pokroić w kostki i odłożyć je na czas leżakowania. Żeby uzyskać jak najlepsze efekty, trzeba trochę odczekać - nawet od 4 do 6 tygodni.
Istotne, by w tym okresie mydła miały swobodny dostęp do powietrza. Gliceryna - zupełnie inaczej niż w produkcji przemysłowej - nie zostaje wytrącona, lecz pozostaje w mydle, zapewniając mu właściwości nawilżające. Co jeszcze odróżnia obie metody? Na zimno używa się mniej alkaliów, co zapewnia łagodniejsze działanie. Nie ma więc tu mowy o nieprzyjemnym podrażnieniu czy wysuszeniu skóry.
Jeśli poszukujesz naturalnych mydeł, które są wytwarzane bez żadnych sztucznych dodatków, gdzie do każdego etapu procesu produkcji podchodzi się z namysłem i cierpliwością, wybierz markę RareCraft. Rządzi tu metoda rzemieślnicza, której podstawą jest autorska receptura czerpiąca z najlepszych tradycji mydlarskich. Mydła powstają ręcznie w małej podkrakowskiej manufakturze, więc ogromną część zadań wykonuje się bez udziału urządzeń. Stosowane są tylko do mieszania, aby jak najdokładniej połączyć wszystkie składniki. To całkowite przeciwieństwo masowej produkcji. Manualnie odmierza się właściwą ilość mydła, kroi na mniejsze kawałki, pakuje w ekologiczny papier, wybija pieczątki.
Jak widzisz, nie ma jednego sposobu produkcji mydła, lecz wiesz już, że naturalny specyfik powstaje trochę inaczej niż w skali masowej. Jeśli więc zależy ci na jakości i na samych wartościowych składnikach, wybieraj mydła wyrabiane ręcznie, gdyż cały proces wytwórczy przebiega w sposób przemyślany, w czasie którego dokłada się wszelkich starań, by efekt finalny był jak najlepszy.
